ZAIKS, STOART, ZPAV i SAWP – to organizacje zbiorowego zarządzania, które zajmują się muzyką i które od dłuższego czasu budzą w Polsce wiele kontrowersji.

Warto wiedzieć trochę o tym, bowiem od kilku dni na terenie Radzynia, można spotkać przedstawiciela jednej z tych firm. Kontroluje on osoby prowadzące własną działalność (salony kosmetyczne, salony fryzjerskie, itd.) czy posiadają stosowne umowy, zezwalające na odtwarzanie muzyki.

Słów kilka o organizacjach. Działają one w imieniu twórców muzyki, producentów oraz wykonawców i pobierają należne im wynagrodzenia za wykorzystywanie ich utworów. Ciekawą rzeczą jest to, że każda w wyżej wymienionych firm działa w imieniu innych kategorii, więc jeśli była u nas jedna z wymienionych firm i podpisaliśmy z nią umowę na odtwarzanie muzyki to i tak nie możemy spać spokojnie bowiem zapukać do nas może druga firma, twierdząc, że działa w imieniu innego podmiotu.

- O, słyszę, że radyjko gra u Pani, zaraz się tym zajmiemy – takie słowa usłyszała właścicielka jednego z zakładów kosmetycznych w Radzyniu, gdy do jej lokalu wszedł przedstawiciel firmy.

- Ten pan tłumaczył mi, że mogę słuchać bezpłatnie radia wyłącznie u siebie w domu, tutaj jednak radio i muzyka z niego się wydobywająca jest pewnego rodzaju magnesem na klientów, którzy również dla niej tu przychodzą, a ja dzięki niej zarabiam i szybko podsunął mi umowę do podpisania – relacjonuje kobieta.

Całą sprawę komentuję Jakub Jakubowski, właściciel Kawiarni i Herbaciarni Artystycznej Kofi&Ti, w której muzyka jest jej nieodłącznym elementem.

- W naszej kawiarni muzykę traktujemy jak bardzo ważny element, który tworzy klimat i atmosferę w jakiej przebywają nasi klienci. Poprzez dobór odpowiednich dźwięków dbamy o to, aby czuli się jak najlepiej. Muzyka jest w tym przypadku tłem dla spotkań, rozmów i relaksu. Natomiast cisza buduje napięcie i krępuje. Wybór jest prosty. Druga sprawa to to, że sami jesteśmy artystami. Doceniamy więc rolę innych twórców, szanujemy ich wkład w nasze dzieło, jakim jest kawiarnia.

Dużym minusem całej tej sytuacji jest jednak forma w jakiej płaci się twórcom ich wynagrodzenie. Podpisać trzeba kilka niepowiązanych ze sobą umów z organizacjami reprezentującymi interesy różnych grup - kompozytorów, wykonawców, autorów tekstów, producentów. Do tego stawki w każdej z nich potrafią znacznie się różnić - dlaczego? - nie wiadomo.

Dużym udogodnieniem byłoby uregulowanie przepisów dotyczących honorariów dla twórców, tak aby płacić jedną sensowną opłatę, zależną od rodzaju lokalu, jego wielkości i miejsca/regionu w jakim się znajduje. Taką opłatę organizacje, które dziś w pojedynkę walczą o swe należności mogłyby dzielić wg ustalonych kryteriów. Byłoby łatwiej, więc czemu tak nie jest? To pytanie do polityków i przedstawicieli wspomnianych organizacji – tłumaczy Jakubowski.

Co więc robić w takiej sytuacji? Czy musimy podpisać umowę i płacić co miesiąc za słuchanie w naszym lokalu muzyki?

Wyjścia mogą być dwa. Pierwsze to pozbyć się radia i siedzieć wraz z klientem w całkowitej ciszy, drugie zaś nieco lepsze, lecz może nie do końca wszystkim pasujące. Istnieją w sieci darmowe utwory, w żaden sposób niepodlegające w/w firmom, które możemy bez żadnych opłat pobierać i odtwarzać w naszym lokalu. Minusem w tej muzyce jest to, że utwory są praktycznie nieznane, lecz jak to się mówi coś za coś.