Plany podróży potrafią zmieniać się w najmniej oczekiwanym momencie.

Choroba, nieprzewidziane obowiązki, a czasem po prostu zmiana decyzji. W takich sytuacjach wiele osób zastanawia się, czy można zrezygnować z zakupionego biletu lotniczego i odzyskać, choć część poniesionych kosztów. Okazuje się, że odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna i zależy od kilku kluczowych czynników. Sprawdź, jakie prawa przysługują pasażerom i kiedy możliwy jest zwrot pieniędzy za niewykorzystany bilet.

W jakich sytuacjach można zgłosić zwrot biletu?

Zwrot biletu lotniczego to temat, który budzi wiele pytań, zwłaszcza gdy zmieniają się plany podróży, a zakup został już opłacony. Choć często wydaje się, że po zakupie biletu nie ma już odwrotu, w rzeczywistości istnieje kilka sytuacji, w których możliwe jest odzyskanie pieniędzy — w całości lub przynajmniej częściowo. Wszystko zależy jednak od warunków taryfowych biletu, regulaminu konkretnego przewoźnika, a także od przyczyny rezygnacji z podróży.

Najprostszą sytuacją jest posiadanie biletu w taryfie elastycznej, tzw. refundable. Tego rodzaju bilety, choć droższe, umożliwiają anulowanie rezerwacji bez konsekwencji finansowych lub z niewielką opłatą manipulacyjną. Często można też zmienić termin lotu lub trasę, co daje większą swobodę w planowaniu podróży. Warto jednak uważnie czytać warunki rezerwacji, ponieważ nawet w elastycznych taryfach mogą obowiązywać ograniczenia czasowe dotyczące zwrotu. Więcej na temat procedur obowiązujących w różnych liniach lotniczych dowiesz się na stronie: https://lotniska.net/blog/rezygnacja-z-biletu-lotniczego-czy-mozna-zwrocic-bilet/.

W przypadku biletów standardowych, które w większości są oznaczone jako „bezzwrotne”, sytuacja wydaje się bardziej skomplikowana. Jednak nawet wtedy istnieją okoliczności, które pozwalają na odzyskanie części kosztów. Jedną z nich jest nagła choroba pasażera lub członka jego najbliższej rodziny. Jeżeli podróż nie może dojść do skutku z powodów medycznych, wiele linii lotniczych dopuszcza możliwość anulowania biletu, pod warunkiem przedstawienia stosownej dokumentacji, np. zaświadczenia od lekarza. Czasami wymagane są również specjalne tłumaczenia dokumentów, zwłaszcza gdy przewoźnik pochodzi z innego kraju.

Czy się stanie, jeśli przewoźnik odwoła lot?

Zupełnie odrębną kategorię stanowią sytuacje, w których linia lotnicza sama wprowadza zmiany — np. anuluje lot, zmienia jego godzinę w sposób istotny (np. o kilka godzin) lub dopuszcza się tzw. overbookingu, czyli sprzedaży większej liczby miejsc niż dostępnych na pokładzie. W takich przypadkach pasażer ma prawo wyboru: może zażądać pełnego zwrotu pieniędzy lub skorzystać z alternatywnego połączenia zaproponowanego przez przewoźnika. Dodatkowo zgodnie z europejskimi regulacjami (m.in. rozporządzeniem WE nr 261/2004), pasażerowi może przysługiwać także odszkodowanie finansowe oraz prawo do opieki, czyli posiłków, noclegu i transportu, jeśli czekanie na nowy lot się wydłuża.

Co ciekawe, nawet jeśli pasażer ma bilet oznaczony jako „bezzwrotny” i sam decyduje się nie polecieć, ma prawo ubiegać się o zwrot części opłat — chodzi tu przede wszystkim o tzw. podatki lotniskowe. Są to opłaty, które przewoźnik odprowadza na rzecz lotnisk, ale tylko w przypadku, gdy pasażer rzeczywiście skorzysta z usługi. Jeśli do podróży nie dojdzie, linia lotnicza powinna te środki zwrócić, jednak zazwyczaj odbywa się to tylko na pisemny wniosek pasażera. Warto też wiedzieć, że część przewoźników potrąca z tej kwoty opłatę manipulacyjną, więc zwrot może być niepełny.

Zwrot kosztów w przypadku anulowania rezerwacji

W przypadku anulowania rezerwacji kluczowe znaczenie ma nie tylko rodzaj biletu, ale również moment, w którym pasażer podejmuje decyzję o rezygnacji z podróży. Linie lotnicze bardzo często stosują zasadę: im wcześniej zgłoszona rezygnacja, tym większe szanse na odzyskanie środków. W praktyce oznacza to, że anulowanie biletu z kilkutygodniowym wyprzedzeniem może wiązać się z częściowym zwrotem kosztów, nawet przy mniej elastycznych taryfach. Im bliżej terminu odlotu, tym trudniej o pozytywne rozpatrzenie takiego wniosku, zwłaszcza jeśli miejsc w samolocie nie da się już odsprzedać innym pasażerom.

Istnieją również sytuacje, w których anulowanie rezerwacji przez pasażera nie jest jednoznaczne z całkowitą rezygnacją z podróży. Niektóre linie oferują tzw. voucher podróżny — zamiast gotówkowego zwrotu, pasażer może otrzymać bon do wykorzystania na inny lot w określonym terminie. Choć nie każdemu to odpowiada, taka forma rekompensaty bywa korzystna, zwłaszcza gdy wiadomo, że podróż odbędzie się w późniejszym czasie.

Warto też wspomnieć o dodatkowej ochronie, jaką daje ubezpieczenie podróżne z opcją rezygnacji z podróży. W przypadku losowej konieczności anulowania rezerwacji — np. z powodu choroby, wypadku czy nagłej sytuacji życiowej — ubezpieczyciel może pokryć część lub całość kosztów poniesionych na zakup biletu. Co ważne, musi to być jednak odpowiednio udokumentowane, a ubezpieczenie musi obejmować właśnie tego typu przypadki. Niestety, wielu podróżnych decyduje się na najtańsze warianty polisy, które nie zawierają takich rozszerzeń, co ogranicza ich możliwości dochodzenia zwrotów poza przewoźnikiem.

Wreszcie, warto pamiętać, że procedura anulowania rezerwacji i wnioskowania o zwrot różni się w zależności od kanału zakupu. Jeżeli bilet został kupiony za pośrednictwem biura podróży, platformy rezerwacyjnej lub agenta, procedura najczęściej wymaga kontaktu z tym właśnie pośrednikiem, a nie bezpośrednio z linią lotniczą. W takich przypadkach warunki zwrotu mogą być dodatkowo ograniczone zapisami regulaminu danej platformy. W niektórych sytuacjach pośrednik pobiera też własną prowizję za obsługę anulowania biletu, co pomniejsza ostateczną kwotę zwrotu dla pasażera.