W szóstej edycji konkursu ECO-MIASTO jury przyznało 10 tytułów laureata i 13 wyróżnień.

Najwięcej spośród nich zdobyły miasta z województwa lubelskiego. Lublin jako jedyne miasto zwyciężył w dwóch kategoriach (gospodarka wodna i mobilność zrównoważona), nagrodzony został także Radzyń Podlaski za działania w dziedzinie gospodarki o obiegu zamkniętym. Krasnystaw został wyróżniony w kategorii gospodarka wodna, a Zamość – w kategorii zieleń miejska a jakość powietrza. Uroczystość wręczenia nagród była częścią Międzynarodowej Konferencji Innowacyjne ECO-MIASTO 2018.

W nowej kategorii gospodarka o obiegu zamkniętym nagrodzone zostały Białystok i Radzyń Podlaski. Laureatami w kategorii gospodarka wodna zostały Lublin i Mława, a w kategorii mobilność zrównoważona oprócz Lublina zwyciężyły Niepołomice. Nagrodę w kategorii efektywność energetyczna budynków otrzymały Kraków i Czeladź, a w kategorii zieleń miejska a jakość powietrza – Zabrze i Złotów.

Na program ECO-MIASTO oprócz konkursu dla miast składają się też Międzynarodowa Konferencja Innowacyjne ECO-MIASTO 2018 oraz projekt edukacyjny dla szkół „Zakręceni w przestrzeni”. W tym roku nagrodę główną w konkursie zdobyli uczniowie Liceum Ogólnokształcącego w Małogoszczu, autorzy projektu „Zielono nam”.

Organizatorami projektu ECO-MIASTO są Ambasada Francji w Polsce oraz Centrum UNEP/GRID-Warszawa. ECO-MIASTO jest realizowane we współpracy z Renault Polska, SAUR Polska, Grupą Saint-Gobain, Ceetrus Polska, DK Energy i TIRU – grupa Dalkia, a także WSPÓLNIE – Fundacją LafargeHolcim.

Każda kolejna edycja projektu ECO-MIASTO dowodzi, że polskie miasta stają się coraz bardziej nowoczesne, ekologiczne i przyjazne mieszkańcom. To ważne, że ośrodki miejskie w Polsce mają się czym pochwalić w zakresie walki z zanieczyszczeniem powietrza czy wprowadzania gospodarki o obiegu zamkniętym, zwłaszcza w związku z tegorocznym szczytem klimatycznym w Katowicach – mówi Pierre Lévy, Ambasador Francji w Polsce.

Do konkursu ECO-MIASTO 2018 zgłosiło się 46 miast, a niektóre z nich przedstawiły osiągnięcia w kilku kategoriach, dlatego przesłano w sumie 70 formularzy zgłoszeniowych. Jury przyznało 10 tytułów laureata oraz 13 wyróżnień. W każdej z pięciu kategorii nagrodzono dwa miasta – jedno o liczbie mieszkańców powyżej 100 tys., drugie poniżej tej liczby.

Więcej informacji o projekcie na stronie internetowej eco-miasto.pl oraz na Facebooku

Gospodarka o obiegu zamkniętym

Tytuł laureata w nowej kategorii gospodarka o obiegu zamkniętym otrzymały Białystok i Radzyń Podlaski. Białystok nagrodzono wśród miast powyżej 100 tys. mieszkańców za włączanie lokalnej społeczności w realizację gospodarki o obiegu zamkniętym oraz za zainicjowanie działań służących ograniczeniu produkcji odpadów, a także wspieranie inicjatyw w zakresie zapobiegania marnotrawieniu żywności. Radzyń Podlaski jako miasto poniżej 100 tys. mieszkańców został doceniony m.in. za całościowe działania uwzględniające interdyscyplinarność gospodarki o obiegu zamkniętym, w szczególności za wprowadzenie powszechnej zbiórki i kompostowania odpadów biodegradowalnych, które wykorzystywane są jako nawóz, a w planach mają posłużyć jako paliwo dla biogazowni. Nagrodę w tej kategorii ufundowały DK Energy i Tiru – jest to wizyta studyjna w obiektach Dalkii  i TIRU we Francji, które są przykładem dobrych praktyk w dziedzinie gospodarki o obiegu zamkniętym
i efektywności energetycznej.

Wyróżnienia otrzymały Gdynia –  za kompleksowe działania na rzecz gospodarki o obiegu zamkniętym, a w szczególności za podejmowanie szeregu działań promujących zasady gospodarki o obiegu zamkniętym, oraz Wołomin – za działania na rzecz zapobiegania powstawaniu odpadów, zwłaszcza za plan uruchomienia Repair Cafe (miejsca, w którym przy kubku kawy można będzie uzyskać nieodpłatną pomoc przy drobnych naprawach), jak również za szereg kampanii edukacyjnych w zakresie gospodarki o obiegu zamkniętym.

Efektywność energetyczna budynków

Nagrody w kategorii efektywność energetyczna budynków otrzymały Kraków i Czeladź. Wśród miast powyżej 100 tys. mieszkańców Kraków został nagrodzony za wdrożenie systemu monitorowania zużycia mediów w budynkach użyteczności publicznej oraz za konsekwentne działania mające na celu eliminację nieefektywnych energetycznie źródeł ciepła. Czeladź otrzymała tytuł laureata jako miasto poniżej 100 tys. mieszkańców m.in. za wykonanie termomodernizacji w 90% budynków użyteczności publicznej oraz systematyczne działania w dziedzinie poprawy jakości powietrza, w tym za wdrożenie systemu monitoringu powietrza, a także za realizację inwestycji w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego. Nagrodę w tej kategorii ufundowała firma Saint-Gobain – jest to wizyta w laboratorium Domolab w Paryżu, pokazującym innowacyjne produkty i rozwiązania Saint-Gobain dotyczące budownictwa.

Jury przyznało również wyróżnienie Warszawie, m.in. za systemowe podejście do kwestii zużycia energii i konsekwentną realizację działań, w tym za planowane stosowanie instrumentów pozyskiwania białych certyfikatów jako stymulatora wzrostu efektywności energetycznej. Dąbrowę Górniczą jury doceniło za duże zaangażowanie środków finansowych w działania związane z efektywnością energetyczną oraz za skuteczne pozyskiwanie środków zewnętrznych na realizację tych działań, jak również za prowadzone na szeroką skalę działania edukacyjne. Sztum został wyróżniony za nowatorskie podejście do zagadnień związanych z efektywnością energetyczną, w tym za planowanie w ramach istniejącego klastra energii innowacyjnych rozwiązań związanych z zaopatrzeniem mieszkańców w ciepło oraz za stosowanie nowych form w zakresie edukacji.

Gospodarka wodna

W kategorii gospodarka wodna nagrodzone zostały Lublin (miasta powyżej 100 tys. mieszkańców) i Mława (miasta poniżej 100 tys. mieszkańców). Jury zwróciło uwagę na podejmowane przez Lublin działania na rzecz podnoszenia świadomości mieszkańców w zakresie zrównoważonego wykorzystania zasobów wodnych, w tym za zachęcanie do picia „kranówki”, do oszczędzania wody, wykorzystania wód deszczowych oraz do podłączania się do zbiorczego systemu kanalizacyjnego. W przypadku Mławy doceniono m.in. wybudowanie oczyszczalni ścieków w formule partnerstwa publiczno-prywatnego oraz intensywną rozbudowę sieci kanalizacyjnej i promowanie przyłączeń do zbiorczego systemu kanalizacyjnego. W tej kategorii nagrodę dla laureatów ufundowała firma Saur Polska – jest to wyjazd do nowoczesnego centrum działań operacyjnych SAUR we Francji.

Oprócz tego za wdrożenie międzynarodowego systemu zapewnienia bezpieczeństwa wody oraz za ciągłe działania na rzecz ograniczenia strat wody wyróżniono Bielsko-Białą. Wyróżnienie otrzymał również Krasnystaw za wprowadzenie na obszarze miasta terenowych kontroli wywozu nieczystości ciekłych oraz za niski poziom strat wody i planowane kolejne działania na rzecz ograniczania tych strat.

Mobilność zrównoważona

Laureatami w kategorii mobilność zrównoważona zostały Lublin i Niepołomice. Lublin jako miasto powyżej 100 tys. mieszkańców został nagrodzony za osiągnięcie 30% udziału taboru niskoemisyjnego we flocie transportu publicznego oraz za tworzenie infrastruktury sprzyjającej multimodalności, w tym za budowę infrastruktury pieszej i rowerowej, a także za ambitne plany osiągniecia 50% udziału taboru niskoemisyjnego we flocie transportu publicznego. Nagrodę dla Niepołomic wśród miast poniżej 100 tys. mieszkańców przyznano m.in. za wdrażanie środków miękkich w zakresie zrównoważonego transportu miejskiego (budowę ścieżek rowerowych, przyjęcie kodeksu ulicznego i zasad dla rowerzystów, działania podczas Europejskiego Tygodnia Zrównoważonego Transportu), które wraz ze stale rozwijaną infrastrukturą transportu autobusowego i szynowego składają się na spójną koncepcję intermodalności transportu publicznego. Nagrodę w tej kategorii ufundowało Renault Polska – miesięczne testy samochodu elektrycznego Renault ZOE.

Wyróżniono również Olsztyn za przywrócenie i rozwijanie komunikacji tramwajowej w mieście oraz Wągrowiec m.in. za osiągnięte efekty w zakresie zwiększenia liczby pasażerów komunikacji zbiorowej poprzez zrealizowanie z sukcesem przemyślanej i kompleksowej inwestycji w dziedzinie zrównoważonej mobilności. 

Zieleń miejska a jakość powietrza

W kategorii zieleń miejska a jakość powietrza triumfowały Zabrze i Złotów. Zabrze wśród miast powyżej 100 tys. mieszkańców nagrodzono przede wszystkim za działania na rzecz rozwoju miejskich terenów zieleni, w tym kompleksową rekultywację 183 ha silnie zdegradowanych terenów poprzemysłowych, z których wywieziono ponad 8 tys. ton odpadów (w tym 500 ton odpadów niebezpiecznych), poddano bioremediacji około 100 tys. m³ zanieczyszczonych gruntów i nasadzono ponad 30 tys. drzew i krzewów. W przypadku Złotowa (miasta poniżej 100 tys. mieszkańców) jury zwróciło uwagę na docenianie przez włodarzy znaczenia zieleni miejskiej w zrównoważonym rozwoju oraz na kompleksowy projekt rozwoju zieleni miejskiej „Fabryka czystego powietrza”. Nagrodę w tej kategorii ufundowała firma Ceetrus Polska. Zwycięskie ośrodki otrzymują zaproszenie na wyjazd i zwiedzanie realizowanego przez Ceetrus projektu Coresi w Brasov w Rumunii.  

Przyznano również cztery wyróżnienia: dla Warszawy, Olsztyna, Zamościa i Bełchatowa.  Jury wyróżniło Warszawę za docenianie znaczenia „dzikiej przyrody”, czyli obszarów w znacznym stopniu naturalnych i zamieszkujących je cennych gatunków w systemie przyrodniczym miasta, ich ochronę, a także umiejętne rozwijanie funkcji edukacyjnej związanej z tymi terenami. W przypadku Olsztyna podkreślono starania na rzecz poprawy jakości życia mieszkańców poprzez wprowadzenie w ścisłym centrum miasta różnorodnych form zieleni, takich jak: parki kieszonkowe, skwery, zielone ciągi piesze czy zielone ulice. Zamość otrzymał wyróżnienie za spójną koncepcję rozwoju zieleni miejskiej, zaangażowanie mieszkańców przy planowaniu i tworzeniu nowych obszarów zieleni komunalnej oraz wielowymiarowe podejście do jej kształtowania. Wyróżnienie dla Bełchatowa przyznano również za spójną koncepcję zieleni miejskiej oraz konsekwentne jej realizowanie ze świadomością szerszego kontekstu przestrzennego i powiązań terenów cennych przyrodniczo położonych w granicach miasta i w jego otoczeniu.

Projekt edukacyjny „Zakręceni w przestrzeni”

Już po raz trzeci Fundacja Wspólnie – LafargeHolcim zorganizowała w ramach programu ECO-MIASTO projekt edukacyjny dla dzieci i młodzieży „Zakręceni w przestrzeni”. Zadaniem uczestników było zaproponowanie zmian w najbliższym otoczeniu – szkole, bibliotece, świetlicy czy domu kultury, tak aby tworzyć bardziej przyjazną i ekologiczną przestrzeń. Konkurs odbył się w dwóch kategoriach: szkoły podstawowe z podziałem na klasy 1-3 oraz
4-6 (dzieci przygotowały prace plastyczne), a także klasy 7-8 i szkoły ponadpodstawowe (uczniowie prezentowali projekty w jednej z wybranych form: prezentacja, film lub makieta). Trzecia edycja realizowana pod hasłem OD_NOWA, miała jeszcze mocniej zachęcić dzieci i młodzież do wykorzystania materiałów ekologicznych, upcycling’u niepotrzebnych rzeczy oraz uwzględnienia w swoich koncepcjach zieleni.

W tegorocznej edycji “Zakręceni w przestrzeni” organizatorzy otrzymali ponad 200 prac uczniów z 52 szkół, którzy przedstawili swoje pomysły na przyjazną przestrzeń. Przyznano trzy nagrody w kategorii klas 1-3 oraz cztery nagrody w kategorii klas 4-6 szkół podstawowych. W kategorii uczniów szkół ponadpodstawowych przyznano jedną nagrodę główną oraz cztery wyróżnienia.

Szczegółowe informacje na temat wyników konkursu znajdują się w odrębnym komunikacie.

Konferencja INNOWACYJNE ECO-MIASTO

Uroczyste podsumowanie projektu ECO-MIASTO było elementem Międzynarodowej Konferencji Innowacyjne ECO-MIASTO 2018, odbywającej się w dniach 27-28 września 2018 r. w Centrum Zarządzania Innowacjami i Transferem Technologii Politechniki Warszawskiej. Wydarzenie organizowane przez Ambasadę Francji w Polsce, Centrum UNEP/GRID-Warszawa oraz Miasto Stołeczne Warszawę zgromadziło ekspertów w dziedzinie zrównoważonego rozwoju i innowacyjnych technologii, przedstawicieli polskich i zagranicznych miast oraz licznych instytucji. Konferencja stanowiła okazję do zastanowienia się nad tym, w jaki sposób miasta mogą kontynuować swój rozwój, ograniczając jednocześnie negatywny wpływ na środowisko oraz zapewniając mieszkańcom warunki do godnego, zdrowego życia.