Mowa zaczyna się od pierwszego słowa, ale poprzedzają ją: ssanie, połykanie, oddychanie, gryzienie oraz żucie.

To na bazie tych umiejętności kształtuje się mówienie dziecka. Sposób karmienia rzadko bywa wiązany z późniejszym rozwojem mowy, a przecież to ten sam aparat. Zanim dziecko nauczy się mówić używa buzi do jedzenia. Trenuje wargi i język podczas ssania, potem uczy się jeść z łyżeczki, następnie pić z kubeczka, podczas gryzienia wykonuje takie same ruchy jak w czasie gaworzenia. Ssanie musi ustąpić miejsca gryzieniu, butelka ustępuje więc miejsca kubeczkowi i łyżeczce. To dzięki następującym po sobie umiejętnościom dziecko może iść do przodu i rozwijać mowę.

Opieką logopedyczną mogą być objęte dzieci już od urodzenia. Profilaktyka logopedyczna zapoczątkowana tak wcześnie koncentruje się na zapewnieniu dziecku z grupy ryzyka prawidłowych warunków, z których mowa wyrasta.

Dzieci z grupy ryzyka to przede wszystkim wcześniaki, ale również dzieci urodzone o czasie, u których w czasie ciąży lub porodu doszło do różnych nieprawidłowości. W takich przypadkach należy obserwować rozwój dziecka i konsultować ze specjalistami, aby w razie potrzeby wspomóc maluszka w pokonywaniu kolejnych “kamieni milowych” w rozwoju.

Rozwój mowy przebiega określonymi etapami. Tempo tego rozwoju może być różne i u każdego dziecka przebiegać będzie inaczej.
Na co należy zwrócić szczególną uwagę w wymowie dziecka?

W 1 roku życia najważniejszym dźwiękiem jest krzyk, a także w wieku około 6 miesięcy gaworzenie, czyli dźwięki gardłowe oraz przypominające samogłoski.

W 2 roku życia zaczyna wypowiadać pierwsze wyrazy, które później składa w zdania.

3 latek:

– powinien posługiwać się prostymi zdaniami,
– wykonuje proste polecenia,
– potrafi powiedzieć jak się nazywa, wskazać zabawkę, części ciała i twarzy,
– stara się wypowiadać głoski s, z, c, dz, ale mogą być one jeszcze zamieniane na ś, ź, ć, dź,
– głoski sz, ż, cz, dż zamieniane są na ś, ź, ć, dź lub s, z, c, dz,
– głoska r może być wymawiana jako l bądź j.

4 latek:
– posługuje się zdaniami rozwiniętymi,
– rozróżnia i nazywa kolory,
– zadaje mnóstwo pytań związanych z najbliższym otoczeniem,
– wymowa staje się dokładniejsza: utrwalają się głoski s, z, c, dz, pojawia się głoska r, choć opóźnienie nie powinno jeszcze niepokoić.

5 latek:
– potrafi budować wypowiedzi wielozdaniowe,
– zasób słownictwa jest coraz większy,
– poprawnie wymawia wszystkie głoski.

Kiedy należy zgłosić się do logopedy?

- gdy dziecko nie mówi;
- gdy mowa jest nieadekwatna do wieku;
- gdy kontakt z dzieckiem jest utrudniony;
- gdy dziecko mówi mało i niechętnie;
- gdy podczas mówienia dziecko wsuwa język między zęby;
- gdy podczas mówienia powietrze ucieka bokiem;
- gdy dziecko podczas mówienia opuszcza lub zamienia na prostszą, głoskę, która powinna być już opanowana;
- gdy dziecko ślini się nadmiernie bądź oblewa jedzeniem lub piciem;
- gdy istnieją jakiekolwiek wątpliwości co do prawidłowego rozwoju mowy.

Zapraszam na stronę: www.logopedaradzyn.blogspot.com gdzie jest i będzie więcej szczegółowych zagadnień z zakresu logopedii.

Wardawa Magdalena

logopeda w Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Radzyniu Podlaskim