W ubiegłym tygodniu, 16 czerwca br., w Pałacu Potockich odbyła się międzynarodowa konferencja poświęcona społeczności żydowskiej i romskiej w okresie II wojny światowej na terenie powiatu radzyńskiego. Wydarzenie zorganizowano w ramach projektu "Pamięć jest naszym obowiązkiem”, realizowanego przy wsparciu Miasta i Powiatu przez Kościół Chrześcijan Wiary Ewangelicznej w Radzyniu Podlaskim. Inicjatorem konferencji był dr Tomasz Mańko.

W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele władz samorządowych, instytucji edukacyjnych, służb mundurowych, a także środowisk religijnych i kulturalnych. Obecni byli reprezentanci Urzędu Marszałkowskiego, władz powiatu i miasta, duchowieństwa, Fundacji Centrum Jedności Nowy Człowiek oraz Muzeum Zespołu Synagogalnego we Włodawie. W gronie gości znaleźli się również dyrektorzy powiatowych i miejskich placówek edukacyjnych i kulturalnych. Odtworzone zostało okolicznościowe przemówienie, które wygłosił Burmistrz Miasta Kiryat Motzkin - Tziki Avisar.

Tematem przewodnim był proces przywracania pamięci, który w naszym powiecie trwa od kilku lat. Dr Lea Piterman Ganor z Izraela łączyła się online prosto ze schronu w czasie trwających bombardowań. Przybliżyła historię radzyńskiego rabina Mordechaja Josefa Eliezera Leinera, którego syn zginął we Włodawie w 1942 roku.

Prof. Sabina Bober, koordynatorka działań upamiętniających Holokaust na Lubelszczyźnie, podzieliła się doświadczeniem pracy z młodzieżą szkolną i konieczności wspólnych działań, a dr Florian Kubsch, niemiecki nauczyciel reprezentujący ruch "Marsz Życia", wygłosił poruszające przemówienie o zbrodniach swoich przodków, prosząc zebranych o wybaczenie.

Zbigniew Smółko poruszył temat zagłady Romów i Sinti, mniej znanego, a równie tragicznego rozdziału II wojny światowej, przypominając, że większość miejsc kaźni do dziś nie została upamiętniona.

Tadeusz Sławecki przedstawił sylwetkę prałata Jana Poddębniaka, proboszcza parafii w Czemiernikach w latach 1955–1994, który za swoją postawę i ratowanie Żydów w czasie II wojny światowej został w 1986 roku odznaczony medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata.

Ostatnim punktem spotkania było wystąpienie dr Tomasza Mańko dotyczące zagłady mieszkańców Radzynia Podlaskiego narodowości żydowskiej w trakcie Holocaustu.
Konferencja wpisała się w szerszy program działań: porządkowanie cmentarzy, organizację lekcji historii, planowaną premierę publikacji dokumentującej miejsca pamięci na Lubelszczyźnie oraz przygotowania do obchodów 85. rocznicy Akcji Reinhardt.