Zespół Szkół im. Unitów Podlaskich w Wohyniu we współpracy ze Stowarzyszeniem Przyjaciół Gminy Wohyń ECHO zorganizował wiele działań lokalnych towarzyszących projektowi „Muzeum na kółkach”.

Koordynacji prac podjęły się Agnieszka Juszczyńska - pedagog, Iwona Babicz-Kalinowska - nauczycielka plastyki i techniki  i Barbara Banaszczyk - wicedyrektor szkoły. Celem projektu było przywracanie pamięci i zachowanie śladów przeszłości po Żydach mieszkających na terenie Gminy Wohyń. Odbiorcami inicjatywy byli uczniowie i nauczyciele Zespołu Szkół w Wohyniu oraz rodzice i społeczność Gminy Wohyń. W dniach od 2 do 4 października 2016r. można było odwiedzić w Wohyniu na Placu 9 Września 1939r. wystawę mobilną Muzeum na kółkach, którą udostępniło Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN.     

Wystawa została uroczyście otwarta w niedzielę 2 października przez Prezesa Stowarzyszenia Grzegorza Kułaka, Wójta Gminy Wohyń Stanisława Jóźwika oraz proboszcza parafii św. Anny w Wohyniu ks. Romana Banasiewicza, który poprowadził modlitwę ekumeniczną. O muzeum zebranym opowiedział edukator Szymon Gotowski. Następnie ok. 200 osób wysłuchało historii dźwiękowej „Jarmark Wohyński”.  Przygotowana przez młodzież historia zwracała uwagę na bogactwo języków, które przed wojną można było usłyszeć w Wohyniu. Zawierała opis przedwojennego miasteczka, mniejszości narodowych zamieszkujących gminę,  wiersze i piosenki w języku chachłackim, modlitwę w języku arabskim. Popłynęły dźwięki żydowskiej „Tumbalalajki”, „Skrzypka na dachu”, melodii cygańskich i kolędy w języku niemieckim. Historia dźwiękowa utrwalona na płytach stała się wspaniałym materiałem dydaktycznym, jak również pamiątką z Wohynia. Uczniowie i nauczyciele  (ok. 300 osób) wysłuchali historii dźwiękowej w szkole na sali gimnastycznej, zaaranżowanej tematycznie przez koordynatorów projektu wspólnie z uczniami i nauczycielami.

Przez trzy dni mieszkańcy Gminy Wohyń, goście przejeżdżający przez Wohyń, mieli możliwość zwiedzania wystawy „Muzeum na kółkach” – edukatorzy w bardzo przystępny sposób przybliżali zwiedzającym historię społeczności żydowskiej w Polsce. Duże zainteresowanie wzbudzała interaktywna mapa, która ukazywała ważne miejsca związane z wohyńską historią żydowską. Można było również obejrzeć prezentację multimedialną prezentującą dotychczasowe działania społeczności Wohynia dążące do zachowania pamięci o polskich Żydach. Dzięki trójwymiarowej makiecie sztetla zwiedzający mogli przybliżyć sobie wygląd typowego polsko-żydowskiego  miasteczka, jakim przed wojną był Wohyń. Wystawa opowiadała również o przenikających się językach, którymi posługiwali się polscy Żydzi – jidysz, hebrajskim i polskim. Zwiedzającym, a szczególnie dzieciom i młodzieży, bardzo spodobało się zapisywanie własnego imienia w języku hebrajskim. Wystawę zwiedziło ponad 1300 osób.

Wystawy towarzyszące „Muzeum na kółkach”

Swe gościnne progi otworzył Zespół Szkół im. Unitów Podlaskich w Wohyniu dla osób zwiedzających wystawy: „Z narażeniem życia. Polacy ratujący Żydów podczas zagłady”- została ona udostępniona przez Muzeum POLIN. Koordynatorzy przygotowali ponadto wystawę starych fotografii przybliżających osoby i miejsca związane z przedwojenną historią Wohynia, wystawę Rodu Czetwertyńskich, wystawę poświęconą życiu i działalności Janusza Korczaka pt.: „Z Korczakiem na wohyńskim Rynku” oraz wystawę wycinanki żydowskiej. Wystawy można było zwiedzać przez trzy dni. Ponad 1000 zwiedzających  poruszyła historia „sprawiedliwych”. Oby czas zagłady nigdy się nie powtórzył – zapisała w kronice projektu  jedna z oglądających wystawę mieszkanka Gminy Wohyń.

Zorganizowanie dla dzieci, młodzieży i mieszkańców  warsztatów poświęconych tradycji i kulturze żydowskiej.

Na warsztaty wycinanki żydowskiej 2.10.2016r. przybyło prawie dwadzieścia osób, które pod kierunkiem Agnieszki Juszczyńskiej i Iwony Babicz-Kalinowskiej próbowały swych sił i zdolności wykonując tradycyjne  wycinanki. Dzieci, młodzież i rodzice wycinali dwa rodzaje wycinanek – mizrachy (formatu A4) oraz rozety. Wycinanki zawierały elementy związane z religią - menorę, Gwiazdę Dawida, tablice Mojżeszowe, koronę tory, zwierzęta i elementy roślinne. Wykonane prace wyeksponowane zostały na wystawach na terenie szkoły. Wzbudzały ogólny podziw dla precyzji i cierpliwości młodych artystów.

„Kuchnia żydowska – bliska czy daleka” – warsztaty kulinarne.

Uczniowie, rodzice i nauczyciele we współpracy z kucharkami, intendentką i  z Kołem Gospodyń Wiejskich w Wohyniu brali udział 3.10.2016r. w warsztatach z kuchni żydowskiej. Podczas warsztatów pod kierunkiem Anny Mackiewicz przygotowano macę, chałkę z miodem i suszonymi jabłkami, kugiel ziemniaczany, czulent, cymes, śledź w śmietanie z jabłkami. Z pomocą w upieczeniu chałki, czulentu i kuglu przyszła piekarnia w Wohyniu. Podczas spotkanie 4.10.2016r. odbyła się  degustacja potraw żydowskich. Nowe smaki poznało ok. 500  osób – mieszkańcy Gminy Wohyń, przedszkolaki, uczniowie szkoły w Wohyniu i Suchowoli z opiekunami. Rewelacją smakową dla uczniów okazała się chałka.

 Warsztaty przybliżające tańce żydowskie poprowadziła z uczniami klas 4 - 6 Anna Gadamska. Dzieci i młodzież doświadczyła radości płynącej z tańca Hava Nagila. Podczas zabawy trudno było usiedzieć w miejscu więc dołączały do tańczących dzieci z zerówek, nauczania początkowego oraz z gimnazjum. Wspólnie tańczyło ponad sto osób.

Kolejny program, realizowany w ramach projektu „Z Korczakiem na wohyńskim Rynku” zapoznał dzieci z literaturą  Janusza Korczaka. Czternastu uczniów gimnazjum, 4.10.2016r., spotkało się ze swoimi młodszymi kolegami i przeczytało im fragmenty utworu „Król Maciuś Pierwszy”. Dzieci z klas 1-3 z zaciekawieniem wsłuchiwały się w przygody małego władcy. Nad przygotowaniem gimnazjalistów czuwała Barbara Pawelec – bibliotekarka i polonistka szkoły w Wohyniu .

Najpiękniejsze cytaty oraz prawa dziecka sformułowane przez Korczaka zostały zamieszczone na wystawie. Przybliżono uczniom postać Korczaka - pedagoga, wychowawcy,  lekarza, pisarza oraz jego ostatnią drogę poprzez wystawę oraz projekcję filmu „Korczak” Andrzeja Wajdy. Film obejrzało ponad 70 uczniów, a wystawę zwiedzili wszyscy uczniowie oraz społeczność lokalna.

We wtorek 4 października 2016r. zorganizowane zostały podchody „Ślady żydowskiej historii w Wohyniu”.

W podchodach wzięły udział trzy pięcioosobowe drużyny z klasy 1a, 1b, 1c gimnazjum. Uczniowie mieli wykonać 3 zdania według podanej instrukcji w jak najszybszym czasie (zad. 1 ułożyć puzzle, zad. 2 odnaleźć w mieście adresy domów zamieszczonych na mapie, zad.3 rozwiązać krzyżówkę). Zadania przygotowały koordynatorki Agnieszka Juszczyńska, Iwona Babicz-Kalinowska i Barbara Stepaniuk- bibliotekarka i nauczycielka j. polskiego.

Komisja czuwająca nad przebiegiem podchodów w składzie Barbara Stepaniuk, Anna Rożen, Krzysztof Kowalczyk wyłoniła zwycięzców: 1 miejsce – kl. 1b, 2 miejsce – kl. 1c, 3 miejsce – kl. 1a. Gratulujemy!

Porządkowanie cmentarza żydowskiego i odczytywanie symboliki na nagrobkach.
Ponad 60 uczniów gimnazjum 03.10.2016r. sprzątało na cmentarzu żydowskim w Wohyniu. Z pomocą w pracach na cmentarzu przyszedł Zakład Komunalny „Pryzmat”. Większość macew na wohyńskim kirkucie stanowią narzutowe głazy granitowe bez zdobień. W wyniku prac rewitalizacyjnych prowadzonych w 2010 r. na cmentarz powróciły fragmenty zdobionych macew, na których znajdują się księgi, świecznik,  modlitewnik, ptaki. Uczniowie odczytali symbole znajdujące się na macewach. Pomocna w tym była szkolna publikacja „Wielokulturowość dziedzictwem Gminy Wohyń”.

Monodram „Opowieści z bramy…” na podstawie utworów Singera w wykonaniu Witolda Dąbrowskiego z „Ośrodka Brama Grodzka – Teatr NN w Lublinie” można było obejrzeć na scenie w Zespole Szkół im. Unitów Podlaskich  w Wohyniu 04.10.2016r.

Widzowie z wielkim zainteresowaniem wsłuchiwali się w urzekający lekkością i dynamiką spektakl. Gra aktorska Witolda Dąbrowskiego i subtelna muzyka skrzypka w tle wprawiła w podziw publiczność. W monodramie słowo mówione opowiadacz historii przeplatał piosenkami żydowskimi, do których akompaniował sobie na gitarze. Na przedstawienie przybyli uczniowie gimnazjum w Wohyniu i Suchowoli z nauczycielami, klasy 4-6 Szkoły Podstawowej w Wohyniu oraz społeczność lokalna i Koło Gospodyń Wiejskich. Monodram obejrzało ponad 400 widzów. Scenografię do przedstawienia wykonała Iwona Babicz-Kalinowska, którą wsparła społeczność szkolna.